က်ားေတြကို ထိန္းသိမ္းၾကပါ

လူအမ်ားေျပာၾကတာက က်ားဟာ ကမၻာေျမေပၚမွာအလွဆံုးသတၱ၀ါျဖစ္ပါ တယ္။ သူဟာေၾကာင္အႀကီးစားႀကီးျဖစ္ ၿပီး သံုးမီတာထက္ေတာင္ ပိုရွည္ႏိုင္ပါ တယ္။ သူဟာအင္အားႀကီးတဲ့ သတၱ၀ါ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ လႈပ္ရွားတက္ႂကြမႈ အျပည့္ရွိတယ္။ က်ားဟာအထူးပါ၀ါ အင္အားရွိတယ္လုိ႔အာရွတိုက္ကလူေတြ အထင္ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကလူေတြ အယူရွိတာက က်ား႐ုပ္ဟာ ကေလးေတြ ကိုအားရွိေအာင္၊ ေကာင္းမြန္ေအာင္ကူ ညီႏိုင္တယ္လို႔ အာရွႏိုင္ငံကလူေတြယံု ၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ကေလးေတြကို က်ား႐ုပ္ပါတဲ့ဦးထုပ္ေတြ ေဆာင္းေပးပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုမွာဆိုရင္ ေတာင္ကိုရီးယားရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆိုးလ္မွာ အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ရဲ႕ သေကၤတဟာက်ား ျဖစ္ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းတစ္သန္းေက်ာ္ က က်ားဟာ ပထမဆံုးတ႐ုတ္ျပည္မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီကမွ သူတို႔ဟာဆိုက္ ေဗးရီးယားေျမာက္ဖက္ကိုသြားၾကပါတယ္။ ထို႔ေနာက္ အေနာက္ဘက္ျဖစ္တဲ့ တူရကီ အေရွ႕ဘက္ကို သြားတယ္။တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေတာင္ဘက္ကို သြားၾကတယ္။ အိႏ္ၵိယ နဲ႔ ျမန္မာကိုျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္းေတြျဖစ္တဲ့ စူမၾတား၊ ဂ်ာဗားနဲ႔ဘာ လီတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ က်ားဘယ္ ႏွစ္ေကာင္ေနၾကတယ္ဆိုတာသိဖို႔မလြယ္ ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔ ဟာေတာထဲမွာေနၾကၿပီး အထူးသျဖင့္ လူေတြနားကို မသြားၾကပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္တစ္ရာကဆိုရင္က်ားေတြဘယ္ေလာက္ ရွိမွန္းဘယ္သူမွ မသိဘူး။ ျဖစ္ႏုိင္တာက ေတာ့ ကမ္ၻာေပၚမွာက်ားေပါင္းတစ္သိန္း ေလာက္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဒီကေန႔မွာေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ က်ားေပါင္း ၆,၀၀၀ ေလာက္ပဲရွိပါေတာ့ တယ္။ ၄,၀၀၀ ကေတာ့ အိႏ္ၵိယမွာ၊ က်န္ တာကေတာ့ ဆိုက္ေဘးရီးယား၊စူမၾတား၊  တ႐ုတ္နဲ႔ တျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်ားမ်ိဳးကြဲေပါင္း ၈ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ သံုး မ်ိဳးကေတာ့ ဘာလီ၊ ဂ်ာဗန္းနဲ႔ ကက္စ္ပီ ယံတို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြက အခုကမၻာ ေျမ မွာ မရွိေတာ့ဘူး။ က်ား႐ိုင္းမ်ိဳးေတြ ဟာကမၻာေျမက အျမန္ဆံုးေပ်ာက္ကြယ္ ကုန္လိမ့္မလား။
ဘာေၾကာင့္မ်ားက်ားအေရအတြက္ ကမၻာေပၚမွာေလ်ာ့နည္းကုန္သလဲ။ အဲ ဒါအတြက္အေၾကာင္းျပခ်က္တခ်ိဳ႕ရွိပါ တယ္။ ႏွစ္တိုင္းလိုလိုတခ်ိဳ႕က်ားေတြဟာ မီးထဲမွာေသကုန္ၾကတယ္။ ေရႀကီးလို႔နဲ႔ တခ်ိဳ႕က်ားေတြဟာသဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြဟာအိမ္ ေဆာက္ဖို႔ျဖစ္ေစ၊ သီးႏွံေတြစိုက္ဖို႔ျဖစ္ေစ က်ားေတြေနတဲ့ေတာကို ဖ်က္ဆီးလို႔ျဖစ္ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ က်ားေတြေနတဲ့ေနရာကို လူေတြသန္းနဲ႔ ခ်ီၿပီး ေနေနၾကပါတယ္။ ႏွစ္တိုင္းလူဦးေရ ကမ်ားလာတဲ့အတြက္ ေနရာေတြလည္း ပိုလိုအပ္လာပါတယ္။
အဆိုးဆံုးျပႆနာကေတာ့လူေတြ ဟာ က်ားေတြကို သတ္လို႔ပါပဲ။ တစ္ခါ တစ္ရံလူေတြဟာ က်ားေတြကို အမဲလိုက္ ဖမ္းၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆို ေတာ့ လူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အေရခြံကိုနံရံ မွာ ခ်ိတ္ဖို႔၊ ၾကမ္းမွာခင္းဖို႔နဲ႔ ကုတ္အက်ႌ ၀တ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္အေၾကာင္းျပ ခ်က္တစ္ခုကေတာ့ က်ားေတြဟာတစ္ခါ တစ္ရံ ရြာထဲကိုလာၿပီးအစာအတြက္ တိရစၦာန္ေတြကိုသတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရြာထဲကလူေတြက သူတို႔တိရစၦာန္ေတြကို ကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႔က်ားေတြကိုသတ္တာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ ခုေၾကာင့္ က်ားေတြေသရတာကေတာ့ လူေတြက သူတို႔အ႐ိုးေတြကိုေဆးအျဖစ္ သံုးခ်င္လို႔ ျဖစ္တယ္။ လူေတြ ယံုၾကည္ တာက သူတို႔ေဆးအျဖစ္ သံုးရင္ က်ားလို ေကာင္းမယ္ အားရွိမယ္ေပါ့၊ က်ားရဲ႕ ေဆးဟာ တ႐ုတ္ျပည္မွာ အလြန္ေက်ာ္ ၾကားပါတယ္။ ထိုင္၀မ္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီး ယားနဲ႔ ကမၻာေပၚရဲ႕ တ႐ုတ္ေတြေနတဲ့ ေနရာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏ္ၵိယႏိုင္ငံက က်ားေတြကို ေသ နတ္နဲ႔ ပစ္တာကို တားျမစ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ လိုက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံမွာ က်ားေတြကို ေရ တြက္လိုက္တဲ့အခါမွာ ေၾကာက္ခမန္းလိ လိ အံ့ၾသေလာက္တဲ့ ေျဖထြက္လာပါ တယ္။ ၁၉၀၀ ျပည့္မွာ အိႏ္ၵိယမွာ က်ား ၄၀၀၀၀၊ ၁၉၇၂ ခုမွာ ၂၀၀၀ ထက္ ေတာင္ ေလ်ာ့နည္းသြားၿပီ။
က်ားေတြကို ကယ္တင္ႏိုင္မလား။ အခ်ိန္ကေတာ့ သိပ္မရွိေတာ့ဘူး။ အကယ္၍ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကယ္တင္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ လုပ္စရာေတြက အမ်ားႀကီးရွိပါ တယ္။
တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့အစိုးရေတြ ကက်ား႐ိုးေတြနဲ႔ေဆးေတြကိုေရာင္းခ်ျခင္း ကို ဥပေဒနဲ႔ တားျမစ္ပါတယ္။ က်ားေတြ ကိုအမဲလိုက္ျခင္းလည္းတားျမစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္ ၾကတာပါပဲ။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ဟာ အေတြးအ ေခၚသစ္ေတြနဲ႔ က်ားေတြကို ကာကြယ္ ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းကခ်င္ျပည္ နယ္ ဟူးေကာင္းခ်ိဳင့္၀ွမ္းမွာ သစ္ေတာ ေတြျပဳန္းတဲ့အတြက္ က်ားအေကာင္ေရ ေတြလည္း နည္းပါးလာတယ္။ အခုအခါ မွာ ဟူးေကာင္းေတာေတြမရွိေတာ့ဘူးလို႔ Eco Dev မွ မန္ေနဂ်ာဒါ႐ိုက္တာ ဦး၀င္း မ်ိဳးသူကေျပာပါတယ္။ သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတာရယ္။ အမဲလိုက္တာရယ္ေၾကာင့္ က်ားအေကာင္ေရေတြ ေလ်ာ့က်သြား တယ္။ ၆ ေကာင္ေလာက္ပဲရိွေတာ့တယ္ လို႔  FREDA မွ ဦးအုန္းကေျပာၾကားပါ တယ္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ဟူးေကာင္းခ်ိဳင့္ ၀ွမ္းကို ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ေဘးမဲ့ေတာ အျဖစ္သတ္မွတ္ေသာ္လည္း ကုမၸဏီေတြ ကေတာေတြရွင္းၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးမလုပ္ပဲ ေရႊတူးေဖာ္တာေတြလုပ္တယ္။ဒါေၾကာင့္ ျမစ္ေတြေကာ၊  ေတာေတြျပဳန္းကုန္တဲ့အ တြက္က်ားေတြလည္းမရွိေတာ့တဲ့အျဖစ္ ေရာက္ကုန္ၾကပါတယ္။

မေအးေဆး

TheHotNews 

Ref: Christine Lindop စာအုပ္ကို မွီျငမ္း သည္။